Z katalogu wystawy DAP, "Przestrzenie snu" luty 2010

Przestrzenie snu

W jednorodnej na pozór Twórczości Hanny Ewy Masojady można wyróżnić prace, które łączą się w zespoły kilku obrazów o podobnych formach, inspiracjach czy klimacie. Wszystkie powstały w trakcie działań. których efektem są m.in. obrazy na delikatnej tkaninie - niemal monumentalne wymiarem, intensywne barwą l różnorodne kompozycją. Farba w owych obrazach układa się w stylizowane formy. tworzy plamy, kręgi czy też gęstą siatkę linii. Technika i struktura materiału nie pozwala na długie przemyślenia podczas pracy. Zamysł Kompozycji musi być skończony przed je| rozpoczęciem. Każda forma i kolor są wcześniej „zobaczone" i ustalone. Kolorystyka wszystkich niemal prac jest Intensywna, najczęściej wykorzystująca barwy jesieni, Istotny wpływ na kolorystyczną temperaturę obrazów miała czerwono-klonowa jesień Japonii, pęknie ukazana w filmie Takeshi Kiiano Lalki wraz z kostiumami projektu Yohji Yamamoto.
Kilka prac zwanych przez autorkę Kokonami, skupia uwagę odbiorcy na budowanych czernią i wyłaniających się z intensywnego kolorystycznie tła, obłych formach. Intrygujące światło przenika spod energicznie malowanych linii, które niczym w action painting - pozornie swobodne - tworzą nie zatrzymywaną krawędzią tkaniny kompozycję. Kokony osadzone są w swego rodzaju kosmicznej przestrzenią którą tworzą otaczające je liczne kropki, kreski l wirujące wokół linie. To obraz stawania się.
Nawiązujące do owych kosmicznych przestrzeni są obrazy budowane z plam rozlewanej na całej przestrzeni tkaniny farby, ukazując niewielki zaledwie fragment monumentalnego jego niewielką część energiczną i żywiołową. Dla kilku prac niewątpliwą inspiracją byt pejzaż. Nie jest to jednak prosty pejzaż, ale bardziej skomplikowany o gęstym powietrzu, z nawarstwioną roślinnością l rozbudowanym ukształtowaniem terenu. W niektórych, kontrastowo budowanych pracach autorka używa czystej niemal bieli i czerni, uzyskując graficzną precyzję kształtu. Kolejna grupa obrazów to kompozycje wyciszone, o zdyscyplinowanym układzie, określone pionowymi czy poziomymi podziałami, w których najmocniej unaocznia się kontrast monumentalnej formy z delikatnością materiału.
inspiracją twórczości malarki jest przede wszystkim jednak jej intuicja, wiedza. doświadczenie l emocje oraz fascynacja sztuką Japonii - owego klimatu wyciszenia i subtelność*, której Jedwab jawi się najdoskonalszym symbolem. Bliską autorce południową Afrykę, w której mieszała kilka lat, odnaleźć można w obrazach w intensywności kolorystyki, nierzadko prostocie czy nawet barbarzyńskości zastosowanych form. Wiedza o pobycie na Czarnym Lądzie nakierowuje na barwy afrykańskiego słońca. Tamtejszej przyrody, kultury. Obok tych Inspiracji twórczość Masojady mocno osadzona jest w kulturze Europy, a szczególnie Polski- Poezja Zbigniewa Herberta, Jak ważna dla malarki, tak inspirująca, że wiersz Tarnina dał jej odwagę do tworzenia, do ryzyka l działania na przekór wszelkim przeciwnościom losu. tarnina rozpoczyna solowy koncert w zimnej pustej sali. Daje moc pasji i zaangażowaniu, jak ci co pośród ciemności widzą jasno,

Autorka poszukuje najwłaściwszych dla siebie środków wyrazu, W czasie jednego roku, niemal jednego miesiąca powstały bardzo różnorodne obrady. Stale w tym poszukiwaniu są intensywność kolorystyki, wielo płaszczy z nowość komponowanych układów oraz światło, które nierzadko ledwie prześwituje przez ciemne przestrzenie. Ale to właśnie światło buduje kompozycie obrazów, tworzy Jej centra, określa najistotniejsze fragmenty, buduje nową jakość. Hanna Ewa Masojada maluje nie tylko na jedwabiu, lecz także na płótnie i papierze. Jej monotypie, pomimo odmiennego podłoża. budowano są taką samą delikatnością i wyrafinowaniem formy oraz świetlistością barwy. Frapująca kolorystyka przeważa, w pracach na papierze. które komponowane są plamami, nie zaś. jak wiele tkanin - energicznie rozlewaną farbą tworzącą ekspresyjne układy wchłanianych przez tkaninę linii.
Człowiek w obrazach Masojady to szaman ukazany na tkaninie osiowo. Staje się on nie tylko wyrazicielem wszelkich ludzkich przypadłości, lecz także tego, co wydaje się dla człowieka jedynie prawdopodobne, może wątpliwe czy też niewyobrażalna. W przestrzeniach snu bowiem prawdopodobieństwa mają swoje równouprawnione miejsce i stają się niejednokrotnie Istotnym uzupełnieniem rzeczywistości. Malarkę bardzo fascynuje materiał, na którym tworzy. To nie tylko podłoże do rozstrzygania bardziej lub mniej egzystencjalnych probIemów to także zmaganie się z nim, podporządkowywanie jego możliwościom własnych myśli i działań, czy wrębcie panowanie nad nim. W niektórych pracach żywiołu Jest jakby za dużo, Tym bardziej, ze wyciszone prace zdają się oddziaływać silniej dzięki intensywności samej barwy i prostym podziałom. Klarowność służy sztuce Hanny Ewy Masojady. Jest jej atutem. Tym intensywniej uwidacznia się kolor i światło, najmocniejsze aspekty prac. Tytułowe przestrzenie snu wypełnione są. wtedy marzeniem.

Anna Kroplewska-Gajewska